कैलालीको धनगढीमा रहेको कैलाली कारागारमा क्षमताभन्दा झन्डै चार गुणा बढी कैदीबन्दी राखिएको खुलासा भएको छ।
कारागारमा जम्मा २ सय जनाको क्षमताको संरचना भए पनि हाल ६७४ जना कैदीबन्दी राखिएको जेलर बोधबहादुर खत्री ले जानकारी दिए। तीमध्ये ५७ जना महिला छन्।
७ दशक पुरानो संरचना, जीर्ण अवस्था
वि.सं. १९९७ सालमा स्थापना भएको यो कारागार अहिले निकै जीर्ण भइसकेको छ।
बन्दी संख्या बर्सेनि वृद्धि भइरहँदा सुविधाको अत्यधिक अभाव रहेको पाइएको छ।
पुरुष र महिलाका लागि अलग–अलग कोठा भए पनि प्रायः सबै बन्दी भुइँमै सुत्न बाध्य छन्।
वर्षायाममा पानी पस्ने समस्या
कारागार धनगढी बजार क्षेत्रको होचो स्थानमा रहेकाले वर्षायाममा समस्या अझै बढ्ने गरेको छ।
सोमबार कारागारको भित्रैसम्म पानी पस्यो, यद्यपि पूरै डुबानको अवस्था भने नभएको जेल प्रशासनले जनाएको छ।
५०% कैदी लागूऔषध अपराधमा संलग्न
कारागार स्रोत अनुसार हालका बन्दीमध्ये ५० प्रतिशत लागूऔषध ओसारपसार, सेवन तथा कारोबार जस्ता मुद्दामा संलग्न छन्।
त्यस्तै, कर्तव्य ज्यान, अपहरण, बलात्कारलगायतका गम्भीर मुद्दामा दोषी ठहरिएका कैदी र पुर्पक्षका थुनुवा समेत छन्।
नयाँ ५४ करोडको डीपीआर तयार
जेलर खत्रीका अनुसार हालको कारागार संरचनाको ठाउँमा नयाँ आधुनिक कारागार बनाउने योजना अघि बढाइएको छ।
५४ करोड रुपैयाँ लागतमा तयार पारिएको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (DPR) कारागार विभागमा पेश गरिएको छ।
तर, निर्माण कहिलेदेखि सुरु हुने भन्ने बारे अझै स्पष्ट भइसकेको छैन।
कैलाली कारागारको वर्तमान अवस्था नेपालका अधिकांश जेलहरूको ज्वलन्त प्रतिनिधि हो, जहाँ संरचनागत सुधारको खाँचो स्पष्ट देखिन्छ।
यदि ५४ करोडको योजना कार्यान्वयन भयो भने बन्दीहरूको जीवनस्तर सुधार हुने मात्र होइन, सुरक्षा तथा व्यवस्थापन पनि सजिलो हुने सम्भावना छ।