पतञ्जलि योगपीठ तथा आयुर्वेद कम्पनीले गैरकानुनी रूपमा काभ्रेमा रहेको गुठी संस्थान “हिटीचोक गुठी”को स्वामित्वमा पर्ने ५५०+ रोपनी जग्गा आफ्नो नाममा ल्याइसकेको छ। अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको अनुसन्धानअनुसार, पतञ्जलिले २४ मंसिर २०६४ देखि २८ कात्तिक २०६५सम्म हदबन्दीभन्दा बढी जग्गा किनिएको थियो, जबकी मन्त्रिपरिषद्को स्वीकृति १८ माघ २०६६मा मात्र प्राप्त भएको थियो।
विवरण र प्रक्रियागत गल्ती
- कम्पनीको स्थापना र जग्गा खरिद प्रक्रिया:
पतञ्जलि नेपाल दर्ता २० असोज २०६४ मा गैर-नाफामुलक कम्पनीका रूपमा भएको थियो। त्यसपछि ९ पुस २०६४ मा काभ्रेमा ७ सय रोपनी जग्गा खरिद गर्न भूमिसुधार मन्त्रालयलाई निवेदन दिएको थियो। ११ फागुन २०६४ मा उक्त निवेदन सम्बन्धी पत्र मालपोत कार्यालयमा पठाइयो र २५ असार २०६५ सम्ममा साविकका साँगा, महेन्द्रज्योति र चलाल गणेशस्थान गाविसका क्षेत्रहरूबाट कुल ५५०+ रोपनी जग्गा खरिद गरिएपछि, उक्त जग्गा कम्पनीका नाममा नामसारी गरिएको थियो। यसमा गुठी संस्थान “हिटीचोक”को जग्गा पनि अवैध रूपमा आफ्नो नाममा ल्याइएको जानकारीमा आएको छ। - कर्जा र बिक्रीका प्रयोजन:
पतञ्जलिले जग्गा कर्जा निकाल्नका लागि रोक्का राख्ने र धितोमा राखेर कर्जा निकालिएको पनि पाइएको छ। १७ फागुन २०६६ मा हदबन्दी छुटमा जग्गा खरिद गर्न निवेदन गरी तत्कालीन भूमिसुधारमन्त्रीको मौखिक आदेशअनुसार सम्बंधित प्रक्रिया अघि बढाइएको थियो। - मन्त्रिपरिषद्को पूर्व तय निर्णय:
भूमिसुधार, मालपोत, नापी तथा सम्बन्धित विभागका कर्मचारीहरूको मिलेमतोमा पतञ्जलिले गरेको जग्गा खरिद–बिक्रीको कारोबार, तत्कालीन मन्त्रिपरिषद्को निर्णय भन्दा पहिले नै टुंग्याइएको देखिन्छ। अनुसन्धानमा संलग्न अधिकारीले भने, “सबै कारोबारको टुंगो मन्त्रिपरिषद्को निर्णय गर्नुअगावै टुंग्याइसकेको छ।”
भ्रष्टाचार र कानुन विपरीत कारोबार
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले पतञ्जलि जग्गा हिनामिना प्रकरणमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाल, मन्त्रीद्वय डम्बर श्रेष्ठ तथा प्रेमबहादुर सिंह, मुख्यसचिव माधव घिमिरे, भूमिसुधार सचिव छविराज पन्त, तत्कालीन महानिर्देशक जितबहादुर थापा र केशरबहादुर बानियाँ, साथै पतञ्जलि नेपालका प्रमुख शालिग्राम सिंह सहित कुल ९३ जना विरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरिसकेको छ। अभियोगपत्रमा १८ करोड ५८ लाख ५० हजार रुपैयाँ बिगो कायम गरी कैद, जरिवाना र बिगोका रकम वसुल गर्न माग गरिएको छ। साथै २८ जना र २ कम्पनीलाई पनि प्रतिवादी बनाइएको छ।
पतञ्जलि योगपीठ तथा आयुर्वेद कम्पनीको सुरुआतमा भारतीय योगगुरु रामदेव, आचार्य बालकृष्ण, राधेश्याम सर्राफ, राजेन्द्र सिंह र शालिग्राम सिंह सञ्चालक थिए, जुन पछि व्यवस्थापनमा परिवर्तन हुँदै आएपछि अब उष्मा सर्राफलाई समेटिएको छ।